Komuneko paperaren formaturik ohikoena biribilki batena da, baina ez da beti horrela izan. Orain, merkatuetan, supermerkatuetan, farmazietan eta askotariko saltokietan merkaturatzen da, baina duela mende batzuk gutxiengo txiki batentzat baino ezz zegoen eskuragarri. Komuneko paperak aldaketa handiak ditu II. mendean sortu zenetik, eta post honetan gaur eguneraino eman diren aldaketa garrantzitsuenak deskribatuko dira.
Jatorria
Txinan K.a. VI. mendean paperaren erabilera aipatzen duten frogak badaude ere, papera Cai Lunek asmatu zuen II. mendean. Pertsonek idazteko papera erabiltzen zuten bainugelako egin-beharrak gauzatzeko.
Aurrerago, XIV. mendearen hasieran – Yuan dinastia- badakigu Zhejiang hirian paper-orriko 10.000.000 pakete ekoizten zirela urtean. Hongwu enperadorearen familia inperialak ehun leuneko 15.000 orri berezi kontsumitzen zituela eta komuneko paper-orri bakoitza lurrindu ere egin zutela erregistratu zen, Horniduren Bulego Inperialean (1393).
Leku desberdinak, modu desberdinak
Antzinak Erroman, gaur egun paperaren erabilerarekin lotzen den garbiketa-ohitura egiten zen: belaki bat makila bati lotuta eta bainu publikoetan dagoen ur gaziaren balde batean murgiltzen zen.
Juduak, aldiz, poltsa berezi batean gordetako eta eramandako harri txikiekin garbitzen ziren.
Mendebaldean, IX. mendean, letxuga eta ur hostoekin garbitzen ziren.
Modernizazioa
XVII. eta XVIII. mendeetan, idatzizko argitalpenen gorakadarekin batera, batez ere mendebaldeko kulturan egunkari zaharrak eta edizio merkeak erabiltzen ziren komuneko gure beharrak egiteko. Hala ere, 1857 urte inguruan, Joseph Gayettyk komuneko papera asmatu zuen. “Paper sendagarri” gisa saltzen zuten, eta hasieran aloe-vera eramaten zuten lubrikatzaile gisa, hemorroideetatik hobeto babesteko. Produktu hori 1920ra arte mantendu zen, baina ez zuen arrakasta komertzial handirik izan, jendeak ez baitzion zentzurik ikusten katalogoak eta egunkariak erabiliz doan lor zezakeen artikulu batengatik ordaintzea.
Komuneko papera erroiluan
1890ean Clarence eta Irvin Scott anaiak komuneko paper modu berri bat merkaturatzen hasi ziren, laster behin betiko bihurtuko zena. Gayettyk ez bezala, hauek ez zuten beren izena jarri birbikoetan. Charmin izeneko marka bat jaurti zuten, eta horri esker, adibidez, bizirik iraun zuten Depresio Handiaren ondooren EEBBetan.
Jai Horniduraken etxeko eta industriako komuneko papera, tamaina, metraje eta geruza kopurua ezberdinetakoa merkaturatzen ditugu. Gainera, papera egiteko erabiltzen den zura baso ziurtatuetatik dator eta Ecolabelen zigilu europearraren barruan sartzen da.
Komuneko papera erosteko interesa baduzu sartu gure online dendan, mota desberdinetakoak aurkituko dituzu.
Zalantzarik izanez gero, idatzi mezu bat jai@jaihornidurak.com helbidera edo deitu 943 49 35 16 zenbakira.
